SUNUŞ

Hazreti Mevlana’yı hakkındaki en sağlam kaynak eser olan “Sipehsâlar Risalesi”nin aslı Farsça ’dır. Bunun doksan iki sene önce yapılmış Osmanlıca tercümesini sadeleştirerek sunuyoruz.

Selçuklu ordusunda komutan olduğundan ‘sipehsâlar’ yani kumandan namıyla tanınmış olan Ahmet oğlu Feridun, (Ö:1312) Hazreti Mevlânâ’ya 40 yıl müritlik yapmış, şeyhinden gördüklerini, ve işitip öğrendiklerini “Risale-i Sipehsâlar be-Menakib-i Hudavendigâr” adlı Farsça kitabında toplamıştı. Bu eser 1319 (1901)’de Cawnpore’da ve 1325 (1947)’de Tahran’da basılmıştır.

Âlim ve ârif bir kimse olan yazarın edebi bir üslupta yazmış olduğu bu çok meşhur ve pek önemli kaynak eser; Ahmet Avni Konuk tarafından 1331 (1912) yılında Osmanlıca’ya çevrilip bastırılmıştı. Bu tercümeyi esas alıp bugünkü yazıya ve dile aktardık, bu arada Midhat Hüsami’nin aynı yılda basılmış olan tercümesinden de faydalandık.

Bu iki çevirinin de, eserin aslına sadık kalma endişesinden ve eserin edebi güzelliklerini yansıtma gayretinden, hatta okuyucuların Farsça bilgisini ilerletme isteğinden kaynaklanan son derece ağır bir dili vardır. Biz de sadeleştirirken aslına bağlı kalmaya özen gösterdik, konunun özelliği yüzünden aşırıya kaçmadık. Ancak bazı edebî süslemelerde, mesela şeyhlerin unvanlarında, akıcılığı bozmamak için bazı kısaltmalar yaptık. Eserde büyük şeyhlerden bahsedilirken çoğul kipi kullanılmış; ifadede karışıklık olmaması için çoğu yerde tekil kullanmayı tercih ettik.

Eserde geçen şiirlerin birkaçı Arapça, ekserisi Farsça’dır. Ahmet Avni, eserdeki şiirleri yine manzum olarak tercüme etmiş. Anlaşılması zor ve edebi değeri düşük olduğundan aynen vermeyi gereksiz bularak; bunların çoğunu sadeleştirip nesir olarak verdik. Kitapta geçen ayetlerin mealini, sure ve ayet numaralarını dipnotta gösterdik, tasavvuf terimlerini kitabın sonundaki lügatçede açıkladık.

Eserde Hazreti Mevlana’nın nesli ve babası Sultan’ül Ülema Bahaeddin Veled hakkında bilgiler verilmekte, Hazreti Pir’in hocası, yolu, hususiyet ve kerametleri anlatılmaktadır. Halifeleri ve Şemseddin Tebrizi hakkında da bilgiler içeren eserde; keramet, sema’, aşk, vecd, tevhid, ittihad, havf, reca vb. tasavvufun ince meseleleri de açıklanmaktadır.

Altının kıymetini sarrafın bildiği gibi; bu eserin değerini de Mevlana aşıkları takdir edecektir.

Tahir Galip Seratlı

İÇİNDEKİLER
HAZRETİ MEVLÂNÂ ve YAKINLARI
MEŞHUR SİPEHSÂLÂR RİSALESİ
HAZRETİ MEVLÂNÂ ve YAKINLARI
MEŞHUR SİPEHSÂLÂR RİSALESİ
SUNUŞ
ÖNSÖZ
MEVLANA HAZRETLERİNİN BABASI
SULTAN’ÜL ÜLEMA BAHAEDDİN VELED HAZRETLERİ’NİN TARİKAT SİLSİLESİ
SULTAN’ÜL ÜLEMA BAHAEDDİN VELED HAZRETLERİ’NİN MAKAMLARI

HAZRETİ MEVLÂNÂ’NIN DOĞUMLARI
HIRKA İSNADLARI VE SOHBETLERİ
HAZRETİ PİR EFENDİMİZ’İN ÖZELLİKLERİ
HAZRETİ PİR’İN MÜCAHEDE VE RİYAZETLERİ
ORUÇ MÜCAHEDELERİ VE AÇLIKLARI
HAZRETİ PİR’İN NAMAZLARI

TAKVA VE VERA’LARI
CEZBE VE AŞK
SEKR VE İSTİĞRAKLARI
EVLİYANIN HAVF VE HAŞYETLERİ
RECA
GÖNÜLLERİN GİZLİ SIRLARINI BİLMELERİ
KUTUPLARIN TEVHİD VE İTTİHADI
SEMA’LARI
ŞİİR SÖYLEMELERİNİN SEBEBİ
SÜLÛKUN SONU KEMAL
KERAMET VE MUCİZE NEDİR
MENKIBELERİ

VEFATLARI
DOSTLARI VE HALİFELERİ
SEYYİD BURHANEDDİN TİRMİZİ HAZRETLERİ
ŞEMSEDDİN TEBRİZİ HAZRETLERİ
ŞEYH SALAHADDİN ZERKUB KONEVİ
HÜSAMEDDİN ÇELEBİ
SULTAN VELED HAZRETLERİ
ÂRİF ÇELEBİ
ŞEMSEDDİN ÂBİD ÇELEBİ
HAZRETİ HUDAVENDİGÂRIN MÜRİDLERİ
DERVİŞANE BİR HASBİHAL

LÜGATÇE