MEVLANA MESNEVİSİ’NİN EVRENSELLİĞİ

Prof. Dr. Erkan TÜRKMEN

NÜVE KÜLTÜR

Türkiye’de ‘Mesnevi’ Mevlâna’nın 6 ciltten ve yaklaşık olarak 26.660 beyitten oluşan eserin adıdır. Aruzun Remel vezninde yazıldığı için son derece akıcı ve büyüleyicidir. Bu sebeple Mesnevi’yi Farsça olarak okumak gerek. Doğu ülkelerinde ise bu eserin adı “Mesnevi-yi Mevlevi-yi Manevi’ veya sadece ‘Mesnevi-yi Manevi’ dir. Abdurrahman bn. Camî’nin şu yaygın şiiri ister istemez insanın aklına gelmektedir:

“Mesnevi-yi Mevlevi-yi Manevi est kuran der zuban-ı Pehlevi” (Mâna aleminin efendisinin Mesnevisi Farsça olarak yazılmış Kur’an’dır).

Diğer bir ifadeyle, Farsça olarak yazılmış Kur’anı’nın tefsiridir. Gerçekten de Mesnevi’de Kur’an ayetleri ve Hadisler türlü anekdotlarla şerh edilmiştir. Hoş hikâyelerle anlatılan ve kolaylaştırılan dinî konular Mesnevi’nin Afganistan, Hindistan ve Pakistan’daki camilerde vaaz olarak kullanılmasına neden olmuştur.

Türkiye’de yüzlerce Mevlevi şairimiz ve Tanrı aşıkları Mevlâna’nın Mesnevi’sinden esinlenmiş ve ona gönül vermişlerdir.

Prof. Dr. Erkan Türkmen